W dwudziestym pierwszym tygodniu ciąży maluch jest bardzo aktywny, rozwija się jego układ pokarmowy i nerwowy. Powiększa się brzuszek przyszłej mamy, rozszerza się miednica. Mogą pojawić się nasilone obrzęki nóg, zaparcia, uderzenia gorąca czy bóle pleców i bioder. W tym okresie można wykonać badanie USG, a także podstawowe badania krwi i moczu.
Rozwój płodu w 21 tygodniu ciąży
W 21 tygodniu ciąży długość ciała płodu mierzona od czubka główki do pupy wynosi około 18 cm, a ciało waży około 300 g. Płód nadal wykazuje dużą aktywność, porusza się w macicy, w której jest mu coraz ciaśniej. Łożysko nadal dostarcza większość składników odżywczych organizmowi dziecka. Ale układ trawienny dziecka rozwija się i dojrzewa, aby przejąć funkcje łożyska po urodzeniu.
Trzustka zaczyna wydzielać enzymy, które rozkładają pokarm w procesie trawienia. Jelito cienkie rośnie i wchłania składniki odżywcze z płynu owodniowego, które dziecko połyka. Zgromadzone w ten sposób resztki trawienne kumulują się w jelicie grubym i zaraz po porodzie wydalone zostaną w postaci smółki. Co ciekawe, smak płynu owodniowego w dużej mierze zależy od tego, co spożywa mama. Obecnie kształtują się gusta smakowe malucha i w okresie karmienia piersią maluch będzie już przyzwyczajony do wielu smaków.
Do tego momentu wątroba dziecka produkowała większość czerwonych krwinek. Ale teraz to szpik kostny staje się głównym miejscem syntezy erytrocytów. Ponadto rozpoczyna się produkcja krwinek białych, które odpowiadać będą za wspomaganie naturalnej odporności organizmu. Nadal rozwija się układ nerwowy i pojawiają się nowe połączenia między neuronami. Maluch żyje zgodnie z określonym cyklem snu i czuwania.
Samopoczucie mamy w 21 tygodniu ciąży
W 21 tygodniu ciąży mama odczuwa ruchy dziecka, brzuszek stale się powiększa. Dno ciąży macicy znajduje się na wysokości pępka. Pod wpływem działania hormonu relaksyny rozluźniają się więzadła, chrząstki stają się coraz bardziej wiotkie. Dzięki temu możliwe jest stopniowe poszerzanie macicy, co ma ułatwić w przyszłości poród. Mogą temu towarzyszyć bóle w dole brzucha i w okolicy bioder. Niekiedy nasila się zgaga, zaparcia, problemy trawienne, mogą pojawić się uderzenia gorąca.
Warto zwrócić uwagę na takie symptomy jak nasilone obrzęki nóg, silne bóle głowy niereagujące na paracetamol, uczucie tętnienia w żyłach. Mogą to być objawy nadciśnienia towarzyszącego zatruciu ciążowemu. Z kolei nadmierny przyrost masy ciała oraz wzmożone pragnienie mogą sugerować obecność cukrzycy ciążowej.
Żylaki to spuchnięte, skręcone żyły, które mają odcień fioletowy lub niebieski i widoczne są jako wybrzuszenia na powierzchni skóry. W czasie ciąży problemy z żyłami są bardziej powszechne ze względu na dodatkową wagę rosnącej macicy, zmiany hormonalne i dodatkową objętość krwi.
Żylaki mogą powodować ból, obrzęki, skurcze nóg lub uczucie ciężkości nóg. Zazwyczaj pojawiają się na nogach, ale mogą również pojawić się na sromie lub odbytnicy. Obrzęk żył w odbytnicy, określany jest jako hemoroidy. Aby zmniejszyć dolegliwości związane z obrzękiem nóg i żylakami, można wprowadzić w życie następujące rozwiązania:
- przyjmowanie dużych ilości płynów – chociaż wydaje się sprzeczne z intuicją, picie większej ilości płynów może pobudzić diurezę i przyczynić się do zredukowania obrzęków; najlepiej sprawdzi się czysta woda
- noszenie luźnych skarpetek i butów, specjalnych rajstop, unikanie obcisłych spodni
- zmienianie pozycji – grawitacja sprzyja kumulowaniu płynów w dolnych partiach ciała, więc warto jak najczęściej leżeć się z nogami w górze; a stojąc dłużej w jednej pozycji, warto oprzeć jedną nogę niskim taborecie
- umiarkowana, regularna aktywność fizyczna – spacery czy pływanie mogą zdziałać cuda, pobudzając krążenie krwi i redukując obrzęki nóg.
W tym okresie warto zadbać o odpowiednią podaż witamin z grupy B oraz magnezu, co może przeciwdziałać skurczom łydek, wspomaga funkcjonowanie układu nerwowego oraz dodają energii. W tym celu warto codziennie spożywać pełne ziarna zbóż oraz warzywa. Warto włączyć do diety takie źródła żelaza jak wątróbka, mięso, szpinak czy strączki.
Badania w 21 tygodniu ciąży
W dwudziestym pierwszym tygodniu ciąży można wykonać kilka badań kontrolnych – kobieta ma na to czas do 22 tygodnia. Mowa o badaniu USG, badaniu ogólnym moczu, morfologii krwi czy oznaczeniu przeciwciał antyRh. Ponadto kobiety, które w pierwszym trymestrze ciąży uzyskały ujemny wynik badania w kierunku toksoplazmozy, powinny powtórzyć badanie.
