Czterdziesty tydzień ciąży to ostatni tydzień ciąży – i moment, na który ustalony został termin porodu. Nie ma jednak powodów do niepokoju, jeżeli termin porodu przesunie się o tydzień lub dwa. Dopiero brak porodu po 42 tygodniu ciąży wymaga konsultacji z lekarzem i może być konieczne indukowanie porodu.
Poród przebiega w trzech etapach. Pierwszy to etap rozwierania się szyjki macicy i może trwać kilkanaście – kilkadziesiąt godzin. Etap drugi to etap parcia, w efekcie czego na świecie pojawia się maluch. Ostatni, trzeci etap porodu to wydalenie łożyska.
Pierwszy etap porodu
Przed rozpoczęciem porodu szyjka macicy jest długa i jędrna. W pierwszych godzinach porodu mięśnie macicy kurczą się i pomagają skrócić i zmiękczyć szyjkę macicy, aby mogła się rozszerzyć.
Dla kobiet rodzących po raz pierwszy ten etap może trwać od sześciu do 36 godzin.
W tym czasie mogą wystąpić:
- skurcze – niektóre mogą być dość łagodne, jak podczas okresu; inne mogą być ostre i silne; początkowo skurcze będą krótkie (od 30 do 40 sekund) i nieregularne; gdy skurcze są regularne i pojawiają się coraz częściej, warto zacząć mierzyć czas między skurczami
- wydalenie czopu śluzowego
- odejście wód płodowych w efekcie pęknięcia pęcherza płodowego
Ten etap porodu powinien być jak najdłużej spędzany w domu, w spokojnej atmosferze. A kiedy udać się do szpitala? Gdy skurcze pojawiają się co pięć minut, trwają dłużej niż 50 sekund i są coraz silniejsze przez co najmniej dwie do trzech godzin – pora udać się do szpitala. Inne symptomy, które powinny skłonić do natychmiastowej wizyty w szpitalu to:
- silny lub stały ból brzucha z napięciem powłok brzusznych
- wody płodowe mają różowy odcień, podbarwiony krwią
- wody płodowe mają zielonkawy odcień
- nastąpiła zmiana w strukturze ruchów twojego dziecka
- pojawia się krwawienie z pochwy
Gdy kobieta znajdzie się w szpitalu, a akcja porodowa przebiega wolniej, niż oczekiwano – konieczne może być przyspieszenie akcji porodowej. Jeżeli wcześniej nie doszło do pęknięcia błon płodowych – położna może zdecydować o ręcznym przerwaniu ciągłości błon płodowych, wprowadzając palce przez pochwę rodzącej. Druga metodą na przyspieszenie akcji porodowej jest indukowanie skurczów macicy przy pomocy oksytocyny. Hormon podawany jest dożylnie.
Tempo rozszerzania się szyjki macicy to około pół centymetra do jednego centymetra na godzinę. Docelowe, pełne rozwarcie szyjki macicy to 10 centymetrów.
Drugi etap porodu
Drugi etap trwa od momentu, gdy szyjka macicy jest w pełni rozszerzona do narodzin dziecka. Rodząca musi znaleźć wygodną pozycję do porodu. Może usiąść, leżeć na boku, stać, klęczeć lub kucać. Gdy szyjka macicy jest w pełni rozszerzona, dziecko będzie poruszać się dalej w dół kanału rodnego w kierunku wejścia do pochwy.
Podczas skurczów kobieta powinna przeć, aby pomóc maluchowi w pokonaniu kanału rodnego. Kiedy głowa dziecka jest prawie gotowa do wyjścia, należy zaprzestać parcia – główka dziecka powinna rodzić się powoli i delikatnie, dając skórze i mięśniom pochwy czas na rozciąganie. Czasami położna lub lekarz zaproponuje nacięcie krocza – rodząca otrzyma miejscowe znieczulenie, aby nacięcie nie było bolesne.
Gdy głowa dziecka się urodzi, większość ciężkiej pracy się skończyła – reszta ciała rodzi się zwykle podczas następnych 1 lub 2 skurczów. Zazwyczaj mama może przez chwilę przytulić malucha – jest to kontakt skóra do skóry, niezwykle istotny dla maluszka tuż po urodzeniu.
Drugi etap porodu, obejmujący skurcze parte występujące aż do urodzenia maluszka, powinien trwać nie dłużej niż 2 godziny.
Trzeci etap porodu
Trzeci etap porodu ma miejsce po urodzeniu dziecka, kiedy wydalane zostaje łożysko. Może być ono urodzone w naturalny sposób lub może być potrzebne inicjowanie tej fazy porodu przez oksytocynę. Ten etap nie trwa dłużej niż 30 minut.
Po porodzie nastąpi kilkutygodniowy połóg, czyli czas, gdy kobieta dochodzi do siebie po porodzie. Zazwyczaj kilkanaście pierwszych dni po porodzie upływa pod znakiem oczyszczania się macicy i jej obkurczania.
Procesowi temu towarzyszą skurcze macicy, pojawia się także krwawienie z dróg rodnych. W tym czasie należy jak najwięcej odpoczywać, przyjmując od najbliższych pomoc w opiece nad noworodkiem. Kilka dni po porodzie świeżo upieczoną mamę odwiedza w domu położna, która ocenia stan zdrowia mamy i noworodka. Położna może ponadto służyć radą, w jaki sposób opiekować się maluchem, udzieli informacji dotyczących najbliższych szczepień.