Czwarty tydzień ciąży to ten moment, w którym można już wykonać test ciążowy. Zaimplantowany w błonie śluzowej macicy zarodek podlega intensywnym podziałom komórkowym. Większość kobiet nie odczuwa w tym okresie żadnych zmian w samopoczuciu, nie pojawiają się charakterystyczne objawy ciąży.
Jak rozwija się zarodek?
W trzecim tygodniu ciąży doszło do zapłodnienia, a następnie implantacji zarodka w macicy. W efekcie intensywnych podziałów komórkowych w zarodku wykształcone zostały trzy warstwy zarodkowe: trofoblast, embrioblast i jama blastocysty.
W czwartym tygodniu dochodzi do dalszego różnicowania się zarodka. Komórki trofoblastu wykształcają następujące struktury: cytotrofoblast oraz syncytiotrofoblast. Cytotrofoblast to te komórki, które utworzą łożysko; powstała z tych komórek tkanka wytwarza wypustki, które pozostają w kontakcie z krwią matki. Z kolei syncytiotrofoblast wydziela coraz większe stężenia gonadotropiny kosmówkowej, która będzie oznaczana w teście ciążowym. W obrębie embrioblastu także dochodzi do powstania znaczących zmian. W czwartym tygodniu ciąży wykształcają się trzy warstwy zarodowe, stanowiące zaczątek poszczególnych narządów i układów:
- z endodermy, czyli wewnętrznej warstwy komórek powstanie układ oddechowy, moczowy, pokarmowy oraz niektóre gruczoły
- z ektodermy, czyli zewnętrznej warstwy komórek wykształci się w przyszłości układ nerwowy, narządy zmysłów oraz nabłonek
- ze środkowej warstwy komórek, czyli mezodermy powstaną mięśnie, układ kostny, układ krwionośny i limfatyczny oraz układ moczowo – płciowy.
W czwartym tygodniu powstaje pęcherzyk ciążowy otaczający zarodek i jest to struktura chroniąca zarodek i umożliwiająca jego prawidłowy rozwój. Bardzo rzadko możliwe jest zauważenie pęcherzyka ciążowego na USG w czwartym tygodniu ciąży – zazwyczaj obecność pęcherzyka ciążowego stwierdzana jest podczas badania wykonywanego w 5 lub 6 tygodniu ciąży.
W najbliższych tygodniach ciąży wiek ciąży określany będzie w oparciu o wielkość pęcherzyka płodowego. Przyjmuje się, że wielkość pęcherzyka ciążowego w mm plus 30 określa wiek ciąży w dniach. Od momentu wykształcenia pęcherzyka ciążowego aż do 9 tygodnia ciąży średni przyrost wielkości pęcherzyka to 1 mm dziennie.
Istnieją wyjątkowe sytuacje, gdy powstanie pęcherzyka ciążowego nie jest jednoznaczne z ciążą. Mowa o sytuacji, gdy pęcherzy ciążowy jest pusty – wówczas dochodzi do samoistnego poronienia lub konieczne jest zabiegowe usunięcie pęcherzyka płodowego.
Zmiany w organizmie kobiety
Organizm kobiety może zareagować na rozwój zarodka przypadający w czwartym tygodniu ciąży pojawieniem się subtelnych objawów. Może pojawić się zmęczenie i osłabienie, lekka bolesność piersi i inne objawy przypominające zespół napięcia przedmiesiączkowego. Zazwyczaj jednak kobieta nie odczuwa żadnych nietypowych objawów, a ciążę sugeruje jedynie brak miesiączki, która powinna wystąpić w czwartym tygodniu.
Jajniki syntetyzują duże ilości progesteronu, a hormon ten odpowiada za rozpulchnienie śluzówki macicy i lepsze jej ukrwienie. Ponadto zwiększa gęstość śluzu szyjkowego. Ważną rolę progesteronu jest także zahamowanie wydzieliny oksytocyny, odpowiedzialnej za skurcze macicy i postępowanie akcji porodowej.
Pora na test ciążowy
W czwartym tygodniu ciąży kobiety starające się o potomstwo, które zauważyły brak miesiączki wykonują test ciążowy. Jednym z rodzajów testu ciążowego jest domowy test ciążowy, który można zakupić w każdej aptece. Zasada działania tego testu jest bardzo prosta – test wykrywa obecność gonadotropiny kosmówkowej w moczu. Wzrost poziomu tego hormonu świadczy o ciąży. Istnieją trzy typy testów ciążowych, różniących się techniką wykonania:
- test paskowy polega na zanurzeniu paska z polem testowym w próbce moczu pobranej do specjalnego pojemniczka; po upływie określonego czasu należy wyjąc pasek i odczekać kilka minut; następnie należy odczytać wynik testu
- test płytkowy ma postać prostokąta w dwoma okienkami; należy oddać mocz do pojemniczka, a następnie zakropić mocz do okienka testowego; należy odczekać określony czas i odczytać wynik
- test strumieniowy wymaga bezpośredniego skierowania testu pod strumień moczu, a następnie odczekania kilku minut.
Znacznie dokładniejsze są testy laboratoryjne, polegające na oznaczeniu poziomu gonadotropiny kosmówkowej we krwi. Poziom hormonu w poszczególnych tygodniach ciąży przedstawia się następująco:
| TYDZIEŃ CIĄŻY | POZIOM BETA HCG W mIU/ml |
| 3–4 | 9–130 |
| 4–5 | 75–2600 |
| 5–6 | 85–20800 |
| 6–7 | 4000–100200 |
| 7–12 | 11500–289000 |
| 12–16 | 18300–137000 |
| 16–29 | 1400–53000 |
| 29–41 | 940–60000 |
