Dwunasty tydzień ciąży, czyli koniec pierwszego trymestru ciąży to moment, w którym płód przypomina już miniaturowego noworodka. Kończyny są już dobrze wykształcone, płód może uśmiechać się i ssać kciuk. Wiele narządów i układów jest już rozwiniętych w znacznym stopniu. Wiele mam czuje się w tym okresie nieco lepiej, mijają uporczywe nudności, jednak mogą pojawić się wahania nastroju. W tym okresie dobrze jest zadbać o dietę bogatą w węglowodany złożone, sprzyjającą utrzymaniu prawidłowego poziomu glikemii.
Jak rozwija się płód w 12 tygodniu ciąży?
W dwunastym tygodniu ciąży płód ma około 6 – 7 centymetrów długości i waży 12 – 20 g. Płód wyróżnia się dobrze wyprofilowaną główką, z wyraźnie zarysowanymi rysami twarzy. Kończyny są wydłużone, pojawiają się paznokcie u stóp i rąk. Sprawniejsze są mięśnie odpowiedzialne za chwytanie czy ssanie – płód może ssać kciuk, zgina rączki i nóżki, kopie, otwiera i zamyka usta, odbija się od ścian macicy.
Rozwija się układ pokarmowy płodu, maluch stale połyka płyn owodniowy, a jelita wykonują intensywne ruchy perystaltyczne. Ostatecznie wykształcają się takie narządy wydzielania wewnętrznego jak trzustka czy tarczyca. Płuca są coraz lepiej rozwinięte, płód może podejmować próby oddechu, czemu towarzyszą skurcze klatki piersiowej. Wykształcone są już zewnętrzne narządy płciowe, choć rozpoznanie płci dziecka może być jeszcze trudne.
Sporo zmian zachodzi także w obrębie układu nerwowego, przysadka mózgowa rozpoczyna syntezę hormonów.
Zmiany zachodzące w organizmie kobiety
W dwunastym tygodniu wiele przyszłych mam może już odetchnąć od nudności i wymiotów. Mogą jednak pojawić się zaparcia, co wynika z wpływu podwyższonego poziomu estrogenów na spowolnienie pracy jelit. Poza niestrawnością może dokuczać coraz większe parcie na pęcherz; powiększająca się macica coraz bardziej uciska na pęcherz. Brzuszek jest coraz bardziej zaokrąglony, a piersi powiększone.
Wykształca się pępowina, może się zdarzyć, że kobieta odczuje bardzo delikatne ruchy płodu.
Wiele kobiet zaczyna doświadczać wahań w poziomie glukozy, co przekłada się na występowanie senności, rozdrażnienia i zmęczenia, a także nagłego osłabienia. Aby przeciwdziałać wahaniom glikemii, warto pamiętać o regularnym przyjmowaniu posiłków, w których nie powinno zabraknąć takich źródeł węglowodanów złożonych jak pełne ziarna zbóż czy orzechy.
U niektórych kobiet mogą pojawić się zmiany skórne o charakterze przebarwień. Jest to tzw. Ostuda ciążowa, czyli przebarwienia spowodowane zmianami hormonalnymi charakterystycznymi dla ciąży. Aby zredukować ryzyko ich powstania, warto pamiętać o unikaniu nadmiernej ekspozycji na słońce i stosowaniu filtrów UV.
USG genetyczne – kiedy wykonać to badanie?
USG genetyczne to badanie obrazowe służące ocenie rozwoju płodu. Na badanie to składa się ocena poszczególnych elementów płodu, a dodatkowo oceniane są parametry powiązane z występowaniem zwiększonego ryzyka wad wrodzonych. Badanie to powinno być wykonane między 11 a 14 tygodniem ciąży. Nie jest to jedyne badanie tego typu. Drugie USG genetyczne, określane jako USG połówkowe należy wykonać między 18 a 22 tygodniem, a ostatnie badanie wykonywane jest między 28 a 32 tygodniem.
USG genetyczne zalecane jest każdej mamie, a szczególnymi wskazaniami do wykonania badania jest:
- wiek matki powyżej 35 roku życia
- urodzenie w przeszłości dziecka z wadą wrodzoną
- występowanie u jednego lub obojga rodziców wad w kariotypie
- nieprawidłowy obraz w badaniu USG
Podczas USG genetycznego oceniane są takie elementy jak budowa kończyn, czaszki, żołądka, serca, pęcherza moczowego, kręgosłupa, mózgu. Ponadto oceniana jest czynność serca, a także parametr określany jako przezierność karkowa. Jest to odległość pomiędzy tkanką podskórną płodu a skórą na wysokości karku. Skóra płodu nie przylega do tkanki podskórnej, zatem przy nieprawidłowościach w funkcjonowaniu układu krwionośnego lub limfatycznego, płyn gromadzi się w okolicy karku pod skórą. Zbyt duża przezierność karkowa to nic innego, jak nieprawidłowo oddalona od karku skóra. Ponadto oceniane są takie wskaźniki ryzyka wad wrodzonych jak ocena kości nosowej, przepływ w przewodzie żylnym czy przepływ przez zastawkę trójdzielną.
Badanie USG genetyczne umożliwia określenie ryzyka wystąpienia m. in. takich chorób wrodzonych jak zespół Downa, Patau czy Edwardsa. Dla zwiększenia dokładności testu warto jednocześnie oznaczyć poziom białka PAPPA we krwi.
