W jedenastym tygodniu ciąży dobiega końca proces organogenezy, czyli wykształcania się u płodu narządów wewnętrznych, a to oznacza, że mija ten okres ciąży, który cechował się wyższym ryzykiem rozwoju wad wrodzonych czy poronienia. Przyszła mama nadal może odczuwać charakterystyczne objawy ciąży, pojawia się większe zmęczenie i senność. Płód rozwija się intensywnie, rośnie w szybkim tempie, dochodzi do bardzo intensywnego rozwoju mózgu.
Samopoczucie mamy w 11 tygodniu ciąży
Przebieg ciąży u każdej kobiety jest inny, natomiast bardzo często wspólnym mianownikiem jest występowanie w 11 tygodniu ciąży takich dolegliwości jak brak energii, zmęczenie i senność. Mdłości mogą być już mniej nasilone i stopniowo powinny zanikać. Kobieta w ciąży może odczuwać nasilony apetyt, a także nietypowe zachcianki żywieniowe.
Jednocześnie pojawia się niestrawność, zgaga, wzdęcia, mogą pojawić się biegunki lub zaparcia. Aby im przeciwdziałać, warto stosować lekkostrawną dietę, nie spożywać ciężkostrawnych potraw i unikać przejadania się. Niektóre kobiety przybierają na wadze, jednak w przypadku częstych wymiotów i nudności oraz ograniczenia apetytu możliwy jest spadek masy ciała.
Konsekwencją zwiększenia objętości krwi może być poszerzenie naczyń krwionośnych, widocznych pod skórą. Na nogach mogą pojawić się żylaki. Jeżeli przyszła mama zaobserwuje poszerzone żyły na nogach, powinna unikać długotrwałego stania i siedzenia, a także noszenia obcisłych spodni, zalecane są natomiast spacery. W związku ze zwiększeniem się objętości krwi mogą pojawić się ponadto bóle i zawroty głowy, a także wrażenie zwiększonej ciepłoty ciała.
Powiększająca się macica coraz bardziej uciska na pęcherz, zatem bardzo częste wizyty w toalecie to konieczność. Pomimo to należy pić sporo płynów – około dwóch litrów dziennie; nie wolno ograniczać podaży płynów z nadzieją, że wówczas parcie na pęcherz będzie mniejsze.
Wciąż zalecane jest suplementowanie kwasu foliowego, a dodatkowo można zapytać lekarza o suplementację magnezu i witamin z grupy B. Może to zapobiec niedoborom pokarmowym oraz wystąpieniu dokuczliwych skurczów łydek, które mogą pojawić się już z drugim trymestrze ciąży.
Rozwój płodu w 11 tygodniu ciąży
W jedenastym tygodniu ciąży płód waży około 8 gramów, a długość ciała to 5 cm. W tym okresie szczególnie intensywnie zachodzi rozwój mózgu – powstają miliony komórek nerwowych, wykształcają się struktury mózgu związane ze zmysłami. Maluszek staje się wrażliwy na dotyk. Główka stopniowo odchyla się do tyłu, szyja wydłuża się, rozwijają się tęczówki oka. Cały tułów zaczyna się coraz bardziej prostować. Wykształcają się mieszki włosowe i łożyska paznokci, powstają zalążki zębów mlecznych. Płód wykonuje już ruchy rączkami i nogami, potrafi zaciskać piąstki.
Rozwija się wątroba, trzustka podejmuje funkcje wydzielnicze syntetyzując insulinę. Na badaniu USG uwidocznić można już pępowinę, która odpowiada za transport krwi i substancji odżywczych oraz odprowadzanie zbędnych związków i metabolitów. U dziewczynek kształtują się jajniki, a u chłopców jądra rozpoczynają produkcję testosteronu.
Jakie badania warto wykonać?
W jedenastym tygodniu ciąży kobieta powinna mieć już za sobą pierwszą wizytę u ginekologa i wykonany pakiet podstawowych badań, takich jak USG, morfologia krwi, poziom glukozy czy badanie ogólne moczu. Pomiędzy 11 a 14 tygodniem ciąży można wykonać tzw. USG genetyczne, czyli badanie obrazowe płodu służące dokładnej ocenie rozwoju. Badanie wykorzystuje technikę 3D i 4D, pozwalając na szczegółową ocenę wszystkich elementów budowy płodu – kończyn, główki, szkieletu, twarzy, płuc, serca, przewodu pokarmowego czy nerek i układu moczowego.
W 11 tygodniu ciąży wskazane jest wykonanie badania cytologicznego, czyli oceny komórek pobranych z szyjki macicy. Przy pomocy specjalnej szczoteczki pobierany jest wymaz z tarczy szyjki macicy. Pobrane komórki trafiają do specjalnego podłoża i są badane pod mikroskopem. Cytologia w ciąży służy ocenie infekcji wirusem brodawczaka ludzkiego, czyli wirusem HPV. Infekcja HPV to najważniejszy czynnik ryzyka rozwoju raka szyjki macicy.
Wykonanie badania cytologicznego pozwala na wykrycie zarówno wczesnych zmian dysplastycznych, jak i bardziej zaawansowanych stadiów nowotworzenia. Aby uzyskać wiarygodny wynik badania cytologicznego, należy w odpowiedni sposób przygotować się do badania. Na 48 godzin przez badaniem cytologicznym należy powstrzymać się od współżycia, wykonywania irygacji czy stosowania preparatów dopochwowych.
